Mô hình Ponzi là gì? 7 dấu hiệu nhận biết mô hình lừa đảo Ponzi

Mô hình Ponzi hay kế hoạch Ponzi được được biết đến là một hình thức lừa đảo “khét tiếng” và ra đời từ rất lâu. Ponzi xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, trên thế giới và tại Việt Nam hiện nay có rất nhiều tổ chức, cá nhận sử dụng Ponzi nhằm kiếm lợi nhuận bất chính từ các nhà đầu tư. Vậy chính các mô hình lừa đảo Ponzi là gì? Tại sao đây lại là mô hình lừa đảo và nó ra đời thế nào và nhận biết ra sao? Trong bài viết này ATPWEB sẽ chia sẻ với bạn.

Mô hình Ponzi là gì?

Mô hình Ponzi là hình thức vay tiền của người này để trả nợ người khác. Người đi vay đưa ra cam kết trả lợi tức khủng cho người cho vay và quảng cáo với họ về những người đã từng nhận được lợi tức khủng trước đây để hấp dẫn người cho vay. Người cho vay bị hấp dẫn bởi lợi tức khủng lại đi giới thiệu những người cho vay mới hơn. Bằng hình thức này, kẻ đi vay càng ngày càng vay được nhiều khoản tiền lớn hơn từ nhiều người cho vay mới hơn.

Chủ của các mô hình Ponzi thường lựa chọn các đối tượng là các nhà đầu tư mới còn “non và xanh” – những người ít kinh nghiệm, dễ bị dụ bởi những lợi nhuận trước mắt.

Mô hình Ponzi đôi khi bắt đầu như một doanh nghiệp kinh doanh hợp pháp, cho đến khi doanh nghiệp không đạt được lợi nhuận kỳ vọng. Doanh nghiệp trở thành một mô hình Ponzi nếu nó sau đó tiếp tục các hành vi gian lận. Dù tình hình ban đầu như thế nào, việc phải trả lợi nhuận cao đòi hỏi một dòng chảy tiền ngày càng tăng từ các nhà đầu tư mới để duy trì mô hình này.

Hiện nay ở Việt Nam các mô hình huy động vốn tiền ảo dựa trên Mô hình Ponzi phát triển và biến tướng không ngừng. Dẫn đến huệ lụy là biết bao gia đình rơi vào cảnh nợ nần và phá sản.

Nguồn gốc ra đời của mô hình lừa đảo Ponzi

Mô hình Ponzi được đặt theo tên Charles Ponzi hay Carlo Ponzi, người đã nổi tiếng nhờ việc áp dụng mô hình này trong năm 1920. Ponzi thực hiện nó trong đời thực và lấy được nhiều tiền đến nỗi mô hình này trở nên nổi tiếng toàn nước Mỹ. Kế hoạch ban đầu của Ponzi là dùng coupon thanh toán quốc tế để trả tiền tem, nhưng sau đó ông ta dùng tiền của những người đến sau trả cho chính mình và những người đến trước. Charles Ponzi chính thức trở thành “ông tổ” của ngành tín dụng đa cấp lừa đảo với mô hình Ponzi nổi tiếng.

Tại sao Ponzi được gọi là mô hình đa cấp?

Người ta sẽ dùng thuật ngữ “đa cấp” khi nhắc đến mô hình Ponzi. Đơn giản là bởi người tham gia bị thu hút bởi số tiền được hứa hẹn quá hấp dẫn, họ sẽ tìm cách mời những người khác tham gia cùng và tiền của người đi sau lại được dùng để trả cho người đi trước và kẻ cầm đầu, số tiền được ngụy trang thành “lợi nhuận” mà ai cũng kỳ vọng.

Nhìn tổng quan thì sẽ cảm thấy là mô hình này hoạt động có vẻ giống một doanh nghiệp kinh doanh hợp pháp. Nhưng thực chất khoản “lợi nhuận” dùng để chi trả cho nhà đầu tư bị giới hạn, đòi hỏi phải có một dòng tiền đổ vào ngày càng tăng mới có thể duy trì mô hình. Đến một thời điểm nào đó, lượng tiền đổ vào không đủ để trả cho tất cả người tham gia, mô hình sẽ thất bại.

Những thành viên trong mô hình Ponzi

Mô hình Ponzi sẽ có các thành viên với nhiều chức năng khác nhau như:

• Schemer: Được coi là kẻ cầm đầu, chủ mưu thiết lập hệ thống và kêu gọi các nhà đầu tư đóng góp vốn. Họ xây dựng “thương hiệu cá nhân” là một doanh nhân thành đạt, có kỹ năng ăn nói, thuyết phục được người nghe.
• Investors: Là những “con gà” bị chăn dắt bởi các schemer. Họ sẵn sàng bỏ tiền vào hệ thống và mong muốn có nhiều tiền từ những khoản lãi suất cao ngất ngưởng mà không cần phải làm gì.
• Ponzi Introducing Investor: Là những người chỉ bỏ ra rất ít tiền, thậm chí là không bỏ bất cứ một đồng nào vào hệ thống. Họ lấy lợi nhuận từ việc giới thiệu được càng nhiều nhà đầu tư tham gia càng tốt. Số tiền mà các “chủ mưu” trả cho những người môi giới này được lấy từ chính khoản đầu tư của những “con gà” họ chăn dắt được .

Mô hình Ponzi chỉ tồn tại được khi nguồn tiền được rót vào liên tục. Các Schemer liên tục tổ chức các buổi hội thảo và truyền thông để lấy được niềm tin của các nhà đầu tư. Khi số lượng nhà đầu tư và số tiền đủ lớn, những kẻ đầu xỏ sẽ đào tẩu và mang đi tất cả tiền bạc, niềm hy vọng phát tài của vô số người. Những nhà đầu tư trắng tay, thua lỗ mà không biết lấy lại tiền ở đâu.

Đặc điểm nhận biết của mô hình Ponzi

Mô hình Ponzi yêu cầu khoản đầu tư ban đầu và đưa ra hứa hẹn mức lợi nhuận trên trung bình. Các Schemer hay sử dụng chiêu bài ngôn từ mơ hồ khi mô tả về chiến lược đầu tư của họ. Đặc biệt, người cho vay sẽ được hứa hẹn về mức lợi nhuận hấp dẫn, lãi suất cao hơn rất nhiều so với lãi suất thông thường.

Mô hình Ponzi đã tồn tại hơn 100 năm, và mỗi năm tại nhiều nơi trên thế giới, không ít nhà đầu tư đã trở thành nạn nhân của mô hình này. Đánh vào tâm lý của hầu hết các nhà đầu tư tại nước ta, mô hình này đang phát triển rất mạnh tại Việt Nam. Không những thế, chiêu lừa đảo này càng ngày càng biến tướng thành các hình thức tinh vi và thủ đoạn hơn.

Với một người mới chưa có kinh nghiệm hay ngay cả những người có tuổi đời trên thị trường tài chính cũng dễ bị qua mắt, bị thu hút bởi mức lợi nhuận “khủng” và dần tin tưởng, đặt hy vọng về mô hình này.

Dưới đây là một số đặc điểm cơ bản để bạn có thể nhận biết mô hình Ponzi nếu được “mời gọi”:

Khi đã tham gia mô hình này, các nhà đầu tư đã gián tiếp tham gia hoạt động lừa đảo. Đặc biệt là những người tham gia sau, khi muốn gỡ lại vốn góp thì họ bắt buộc phải kêu gọi thêm người tham gia mới. Bởi vì số tiền vốn góp của họ đã thành tiền chi trả lãi suất cho người đầu tư trước.

Cách phòng tránh dự án có mô hình Ponzi

Để bảo vệ bản thân trước mô hình Ponzi, bạn cần thận trọng trước các cơ hội đầu tư từ “trên trời rơi xuống”. Nhất là những lời mời gọi vào cơ hội đầu tư dài hạn.

• Cần tìm hiểu thông tin liên quan đến dự án: Có sự mập mờ, bí mật hay không?

• Nguyên tắc cần phải nhớ: Lợi nhuận càng cao – rủi ro càng cao
• Chú ý đến số liệu thực tế: Các số sách, báo cáo công khai, số liệu thông tin đầu tư hay không
• Đưa ra quyết định dựa vào dữ liệu phân tích, cơ sở rõ ràng, không nên dựa vào sự tin tưởng hay sức ảnh hưởng của người khác để lấy niềm tin.

Là một nhà đầu tư thông thái, bạn cần đặt ra nghi vấn đề cơ hội lợi nhuận, rủi ro, chi phí. Hiểu rõ bản chất của khoản đầu tư không bao giờ là dư thừa để bạn đưa ra quyết định đúng đắn cho bản thân.

Tổng kết

Hy vọng qua bài viết  bạn đã có cái nhìn rõ nét hơn về mô hình Ponzi là gì. Đây là một hình thức lừa đảo chuyên nghiệp và có hệ thống nên bạn cần hết sức tỉnh táo để không “sập bẫy”.

ATPWEB – XÂY DỰNG NGÔI NHÀ ONLINE

Liên hệ:

• Hotline: 0707 6666 56
• Fanpage: http://facebook.com/atpweb.vn
• Website: http://atpweb.vn