IPO là gì? Hướng dẫn cách mua cổ phiếu IPO 2023

Nếu là một nhà đầu tư chứng khoán mới bắt đầu tham gia vào thị trường cổ phiếu, thì sẽ mơ hồ với khái niệm IPO là gì? Trong khi đây được xem là một trong những sự kiện được mong chờ của các công ty mới bắt đầu niêm yết cổ phiếu của mình trên các sàn giao dịch chứng khoán.

Hôm nay ATP Web sẽ giới thiệu cho các bạn IPO là gì? Hướng dẫn cách mua cổ phiếu IPO.

IPO là gì?

Cổ phiếu IPO là cổ phiếu được phát hành lần đầu tiên ra công chúng, khi doanh nghiệp đăng ký giao dịch trên sàn chứng khoán. Cổ phiếu này hội tụ đầy đủ những đặc điểm của cổ phiếu phổ thông ngoài thị trường.

Cổ phiếu không có kỳ hạn và không hoàn vốn như trái phiếu. Cổ tức chi trả phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Cổ đông là người cuối cùng được thanh toán nếu công ty bị phá sản.
Giá cổ phiếu biến động rất mạnh do chịu sự tác động của nhiều nhân tố. Thông thường những cổ phiếu IPO có mức giá khá thấp lúc ban đầu, sau đó mới tăng trưởng lớn theo thời gian.
Cổ phiếu IPO có tính thanh khoản cao, dễ dàng chuyển hóa thành tiền mặt thông qua giao dịch mua bán trên sàn. Khi tổ chức IPO minh bạch và công khai các báo cáo tài chính, chiến lược đưa ra có triển vọng cao sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư.
Cổ phiếu IPO cũng chứa đựng những rủi ro nhất định: Mất giá bởi hoạt động kinh doanh trì trệ, sa sút, các sự kiện nổi bật làm ảnh hưởng đến chiến lược, danh tiếng công ty,…
Cổ phiếu IPO trong lần phát hành đầu tiên có mức giá hấp dẫn hơn so với nhiều loại chứng khoán khác ngoài thị trường. Thực tế nó là cổ phiếu hoàn toàn mới trên thị trường, nhà đầu tư chỉ có thể phân tích và định giá thông qua những dữ kiện trong các báo cáo do chính công ty công bố ra.

IPO là gì? Hướng dẫn cách mua cổ phiếu IPO

Mục đích của hoạt động IPO là gì?

Hoạt động IPO mang lại rất nhiều thuận lợi, ưu điểm cho doanh nghiệp. Một số mục đích khi doanh nghiệp thực hiện hoạt động IPO có thể kể đến như:

Gia tăng nguồn vốn, mở rộng đầu tư kinh doanh, sản xuất.
Gia tăng thương hiệu và uy tín của doanh nghiệp.
Các nhân viên của doanh nghiệp có khả năng sở hữu cổ phiếu của doanh nghiệp đó.
Có thể tạo điều kiện cho các doanh nghiệp lớn sáp nhập các doanh nghiệp nhỏ, lẻ
Điều kiện để IPO trên sàn chứng khoán Việt Nam

Hiện nay, các hoạt động giao dịch chứng khoán được quản lý bởi 2 Sở giao dịch lớn. Đó là Sở giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh trực tiếp quản lý sàn HOSE và Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội trực tiếp quản lý sàn HNX.

Để các doanh nghiệp có thể thực hiện IPO trên sàn chứng khoán Việt Nam, theo luật chứng khoán năm 2019 có quy định rõ:

“Cổ phiếu của các doanh nghiệp trong lần đầu tiên được phát hành ra công chúng phải được thực hiện thông qua các phương tiện truyền thông, phương tiện thông tin đại chúng, bao gồm cả Internet.”

Bên cạnh đó, điều kiện để IPO yêu cầu các doanh nghiệp cần đáp ứng đủ các điều kiện sau:

Vốn điều lệ: Tính theo giá trị trên sổ kế toán, tại thời điểm đăng ký IPO, doanh nghiệp phải có mức vốn điều lệ trên 30 tỷ đồng.
Kết quả hoạt động kinh doanh: Trong 2 năm liên tục trước thời điểm đăng ký IPO, doanh nghiệp hoạt động phải có lợi nhuận và không có lỗ lũy kế.
Có phương án hoạt động cụ thể: Doanh nghiệp cần phải cung cấp được phương án phát hành và sử dụng nguồn vốn thu được sau khi chào bán lượng cổ phiếu được các cổ đông thông qua.
Tỷ lệ số cổ phiếu có quyền biểu quyết: Theo quy định, tỷ lệ số cổ phiếu được quyền biểu quyết, được phát hành cần bán được cho hơn 100 nhà đầu tư không phải là những cổ đông lớn trong doanh nghiệp, là trên 15%. Trong trường hợp, vốn điều lệ của doanh nghiệp trên 1000 tỷ đồng thì tỷ lệ này bắt buộc phải đạt mức trên 10%.
Cam kết của cổ đông lớn nhất: Trong vòng 1 năm kể từ thời điểm kết thúc chào bán của hoạt động IPO, các cổ đông lớn nhất của doanh nghiệp phải cam kết luôn nắm giữ tối thiểu 20% vốn điều lệ của doanh nghiệp.
Yêu cầu về tính chất của doanh nghiệp: Doanh nghiệp lần đầu tiên thực hiện IPO phải đảm bảo đang hoạt động bình thường, ổn định; không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, không bị kết án liên quan đến việc xâm phạm trật tự quản lý kinh tế.
Lựa chọn công ty chứng khoán tư vấn: Doanh nghiệp phải có công ty chứng khoán tư vấn trong việc đăng ký phát hành chào bán cổ phiếu. Yêu cầu này không áp dụng đối với doanh nghiệp là công ty chứng khoán thực hiện IPO.
Yêu cầu về tài khoản: Doanh nghiệp cần mở một tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán chứng khoán lần đầu tiên.
Cam kết: Doanh nghiệp cần cam kết sẽ niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống sàn giao dịch sau khi kết thúc IPO.

Cách mua cổ phiếu IPO như thế nào tốt nhất?

Những doanh nghiệp sau khi được ủy ban chứng khoán nhà nước chấp nhận thực hiện IPO, sẽ thông báo thông tin lên các phương tiện truyền thông đại chúng để mọi người cùng biết. Hiện nay, nhà đầu tư có thể đăng ký mua cổ phiếu IPO trực tiếp tại Website chính thức của tổ chức phát hành hoặc tại những công ty chứng khoán làm môi giới.

Người dùng tìm đến mục “Đăng ký thông tin mua IPO” trong menu công cụ của trang web. Bạn cần điền Form gồm những thông tin quan trọng sau đây:

Đối tượng khách hàng là cá nhân hay tổ chức, có quốc tịch Việt Nam hay nước ngoài.
Thông tin về nhà đầu tư: Số tài khoản giao dịch chứng khoán và nơi đăng ký mở tài khoản giao dịch, họ tên, ngày tháng năm sinh, quốc tịch, mã số thuế, chứng minh nhân dân,… Nếu cá nhân là cổ đông lớn hiện hữu của công ty, thuộc đối tượng công bố thông tin thì nhấn chọn “Có” vào mục “Có quyền mua chứng khoán cơ sở của chứng quyền”. Nếu không thì chọn “Không” rồi qua bước tiếp theo.
Bổ sung thông tin người ủy quyền nếu được ủy quyền mua cổ phiếu IPO.
Điền thông tin đăng ký mua cổ phiếu: Mã cổ phiếu, tên cổ phiếu, giá phát hành, số lượng đăng ký mua,… Lưu ý việc mua cổ phiếu IPO có tính phí giao dịch khác nhau giữa mỗi công ty chứng khoán.
Điền thông tin tài khoản ngân hàng người đăng ký trong trường hợp mua không thành công sẽ được trả lại tiền.
Lựa chọn hình thức nhận kết quả giao dịch bằng thư điện tử. Lựa chọn chi nhánh/ phòng giao dịch của tổ chức phát hành hoặc công ty chứng khoán để hỗ trợ hoàn tất thủ tục đăng ký.nNhấn chọn gửi thông tin đăng ký thành công.

#Lưu ý nhà đầu tư cần gửi kèm hồ sơ đăng ký gồm:

Giấy đăng ký mua chứng quyền đảm bảo, giấy xác nhận ngân hàng về việc đã mở tài khoản góp vốn mua cổ phần. Nếu đăng ký lưu ký chứng khoán phải bổ sung bản sao hợp lệ giấy đăng ký mở tài khoản lưu ký.
Bản sao chứng minh nhân dân người đăng ký, người ủy quyền.
Bản sao giấy xác nhận mã số giao dịch của trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam đối với nhà đầu tư nước ngoài..
Giấy ủy quyền nếu có.

Những lưu ý khi mua cổ phiếu IPO nên biết

Mặc dù thị trường IPO rất hấp dẫn đối với nhà đầu tư. Nhưng để chắc chắn việc mua cổ phiếu IPO sẽ mang lại lợi nhuận tốt nhất, bạn cần quan tâm một số lưu ý sau đây:

Nhà đầu tư phải hoàn tất quá trình đăng ký mua IPO, bổ sung hồ sơ hợp lệ trong thời hạn quy định trước khi kết thúc thời gian phát hành, nếu có sai sót gì phải chỉnh sửa thông tin kịp thời.

Cổ phiếu được phát hành IPO hoàn toàn chuyển nhượng được nhưng bị giới hạn số lượng.

Những doanh nghiệp mới thành lập chưa ổn định trong mô hình hoạt động cần được xem xét và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định mua cổ phiếu IPO.

Nhà đầu tư nên nhận sự tư vấn của chuyên gia để hiểu rõ hơn hoạt động này, nắm bắt quy trình và những thông tin quan trọng, tránh sai sót trong quá trình giao dịch dẫn đến những tổn thất nghiêm trọng.

Nguồn: Tổng hợp

Lời kết

Qua bài viết trên của ATP Web đã cung cấp đến các bạn đọc một số thông tin về hữu ích. ATPWeb mong rằng bài viết trên đã giúp các bạn biết thêm nhiều kiến thức hữu ích.. Cảm ơn các bạn đã dành nhiều thời gian để xem qua bài viết này nhé.

ATPWEB – XÂY DỰNG NGÔI NHÀ ONLINE

Liên hệ: